انحراف بینی چیست ؟ تیغه بینی یا به عبارتی Septum ، یکی از اجزای تشکیل دهنده بینی می باشد. جنس تیغه بینی از غضروف است ، این تیغه موظف به جداسازی حفره های بینی از هم می باشد. بنابراین در حالت نرمال ، تیغه بینی باید دقیقا در مرکز بینی واقع شود تا بدین ترتیب سوراخ های بینی را به صورت مساوی تقسیم نماید.تیغه بینی در برخی افراد در مرکز قرار نگرفته و به سمت راست یا چپ متمایل است ؛ یعنی در واقع ، دچار انحراف می باشد. در این حالت فرد باید برای جراحی انحراف بینی اقدام کند.
دکتر سید مهدی موسوی زاده ، فوق تخصص جراحی پلاستیک در تهران ، در این حوزه اعمال جراحی را انجام خواهند داد. ایشان در هر دو زمینه زیبایی و درمانی بینی ، بهترین خدمات را به مراجعین محترم خود ارائه می نمایند. انحراف بینی یکی از رایج ترین اختلالات بینی است که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند ، این عارضه در صورت حاد بودن نیاز به عمل خواهد داشت. شما می توانید با مطالعه مقاله پیش رو با مفهوم انحراف بینی ، علل بروز آن ، علائم و نیز راه های درمان آن آشنا شوید.
جراحی انحراف بینی چیست و چگونه انجام می‌شود؟
جراحی انحراف بینی یا سپتوپلاستی، روشی است برای اصلاح تیغه بینی (سپتوم) که به صورت طبیعی یا در اثر آسیب، انحراف پیدا کرده و باعث گرفتگی، مشکلات تنفسی، خونریزی مکرر یا حتی سینوزیت‌های مزمن می‌شود. در این جراحی، جراح با دسترسی به داخل بینی، بخش‌های منحرف‌شده یا اضافی غضروف و استخوان را اصلاح یا حذف می‌کند تا مسیر جریان هوا باز شود و عملکرد بینی بهبود یابد.
عمل انحراف بینی با بیهوشی عمومی انجام می‌شود و مدت زمان آن حدود ۳۰ تا ۹۰ دقیقه است. برش‌ها داخل بینی زده می‌شوند، بنابراین اثری از زخم روی پوست باقی نمی‌ماند. بسته به شدت انحراف، گاهی نیاز به استفاده از اسپلینت داخلی یا پانسمان موقت در بینی وجود دارد. این جراحی می‌تواند به تنهایی یا همراه با عمل زیبایی بینی (رینوپلاستی) انجام شود.
علل ایجاد انحراف بینی
- انحراف بینی ممکن است به صورت مادرزادی رخ دهد یا این که در اثر آسیب دیدگی بینی ایجاد گردد.
- این عارضه غالبا با بالا رفتن سن ، شدت می یابد.
علائم انحراف بینی
به طور کلی انحراف بینی منجر به بروز علائم ذیل می گردد :
- انسداد حفره های بینی
- عفونت سینوس ها
- احساس سر درد
- خشکی حفره های بینی
- خروپف در حین خواب
- احساس فشار در داخل بینی
- بروز ترشح در پشت حلق
- خونریزی بینی ناشی از خشکی سطح تیغه بینی
- اشکال در تنفس ؛ بخصوص از طریق یکی از حفره های بینی
- چنانچه علائم فوق را داشتید ، سریعا به پزشک متخصص مراجعه فرمایید.
- توجه داشته باشید که در موارد حاد ، امکان دارد فرد با درد صورت نیز مواجهه داشته باشد.
نحوه تشخیص انحراف بینی
به منظور تشخیص و تایید این اختلال ، افراد باید به دکتر مراجعه نمایند. بهترین پزشک در تهران ، در ابتدا جهت تشخیص بیماری ؛ سوراخ های بینی بیمار ، اندازه حفره های بینی و موقعیت قرارگیری تیغه بینی را مورد بررسی قرار می دهد. پس از آن با طرح سوالاتی درباره مشکلات سینوسی ، اشکالات تنفسی ، خر و پف در هنگام خواب و غیره سعی در تشخیص قطعی بیماری خواهد داشت.
درمان انحراف بینی
در بسیاری موارد ، انحراف بینی نیاز به درمان خاصی ندارد ؛ البته در صورتی که انحراف بینی منجر به بروز مشکلاتی برای سلامتی افراد شده و کیفیت زندگی ایشان را تحت الشعاع قرار داده باشد ، حتما باید تحت بررسی و درمان قرار گیرد.
در ابتدای پروسه درمان انحراف بینی ، پزشک متخصص از طریق تجویز داروهای ضد احتقان ، اسپری های استروئیدی بینی و آنتی هیستامین اقدام به درمان بیماری می نماید. در این جا لازم به ذکر است که چنانچه انحراف بینی با مصرف دارو بهبود نیابد ؛ بهترین جراح پلاستیک تهران جهت درمان این عارضه ، جراحی انحراف بینی را پیشنهاد خواهد نمود. لازم به ذکر است که درمان قطعی انحراف بینی ،این نوع از جراحی می باشد که دکتر توصیه می کند.
چرا بایستی جراحی انحراف بینی را انجام داد ؟
مزایا و کاربرد های بسیاری را برای فرد متقاضی در پی دارد که در ذیل به چند مورد آن اشاره می کنیم :
- بهتر شدن تنفس : وقتی که مسیر هوا و راه های نفس کشیدن بهبود یابد ، شخص بهتر و عمیق تر نفس می کشد.
- کیفیت حس بویایی : بعد از بهتر شدن راهه های تنفس فرد ، به طبع حس بویایی نیز بهتر می شود.
- کاهش عفونت سینوس : یکی از رایج ترین اختلالات در افراد دارای انحراف بینی عفونت سینوس نی باشد که با باز شدن مسیر های تنفسی بینی و تخلیه آن ها دیگر این عارضه بهبود می یابد.
- بهبود کیفیت خواب فرد : افرادی که به انحراف بینی دچار هستند در زمان خوابیدن به علت اختلال در تنفس خواب آسوده ای را نخواهند داشت. در نتیجه بعد از بهبود مسیر تنفس فرد در موقع خواب دیگر مشکلی در نفس کشیدن ندارد و کیفیت خواب بهتری را تجربه خواهد کرد.
چه کسانی کاندید مناسب جراحی انحراف بینی هستند؟
افرادی که دچار انحراف تیغه بینی هستند و این مشکل باعث اختلال در عملکرد تنفسی، خواب، یا کیفیت زندگی‌شان شده، کاندید مناسب جراحی انحراف بینی محسوب می‌شوند. به‌طور کلی، افرادی با شرایط زیر بیشترین سود را از این جراحی می‌برند:
- کسانی که تنفس از راه بینی برایشان دشوار است
- افرادی که به‌طور مکرر دچار گرفتگی یک‌طرفه بینی می‌شوند
- کسانی که دچار خونریزی‌های بینی مکرر یا خشکی شدید بینی هستند
- افرادی که دچار سردرد، سینوزیت‌های مکرر یا عفونت‌های تنفسی ناشی از انحراف تیغه بینی شده‌اند
- بیمارانی که پس از ضربه به بینی، دچار تغییر شکل یا مشکلات تنفسی شده‌اند
- افرادی که از خر و پف شدید یا اختلالات خواب مانند آپنه خواب رنج می‌برند
همچنین، جراحی زمانی توصیه می‌شود که درمان‌های غیرجراحی مانند اسپری‌های بینی یا داروهای ضدالتهاب، نتیجه مطلوبی نداشته باشند. لازم است کاندیدای این جراحی از نظر سنی به بلوغ اسکلتی رسیده باشد (بعد از ۱۷ سالگی). مشاوره با جراح گوش و حلق و بینی، گام اول برای تشخیص دقیق و تصمیم‌گیری نهایی است.
جراحی انحراف بینی
سپتوپلاستی نوعی عمل بینی است که در حوزه اعمال جراحی درمانی بینی قرار دارد. این عمل جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام شده و حدودا 90 دقیقه به طول می انجامد. طی عمل جراحی انحراف بینی ، تیغه بینی بریده شده و استخوان یا غضروف اضافی که موجب بروز این اختلال شده است ، برداشته می شود و در زمان اتمام جراحی ، محل برش بخیه زده خواهد شد. در رابطه با درد عمل انحراف بینی نیز نگران نباشید ، زیرا همانطور که اشاره نمودیم این عمل جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می گیرد ، لذا قاعدتا فرد در حین عمل ، دردی احساس نخواهد کرد.
جراحی انحراف بینی بدون زیبایی :
در این نوع پروسه که سپتوپلاستی نامیده می شود به طور حرفه ای و تخصصی تنها به درمان اختلالات به وجود آمده ، مرتبط می باشد. در واقع با استفاده ا ز این پروسه تنها مسیر های تنفسی فرد بهبود می یابند و مشکلاتی که از آن رنج می برد را درمان می کنند. این متد به افرادی معرفی و توصیه می گردد که دچار انحراف بینی هستند. شایان ذکر است که این روش در ظاهر بینی شخص تغییر چندانی به وجود نخواهد آورد به خاطر داشته باشید که این عمل بر روی بهبود تمرکز دارد نه زیبایی.
پروسه جراحی انحراف بینی
بعد از اینکه شخص مورد بیهوشی قرار گرفت ، جراح بینی با استفاده از یک برش بر روی سمتی از بینی به سپتوم دسترسی پیدا می کند در قدم اول، غشای مخاطی را برداشته و خارج می کند ،در قدم بعدی نوبت به رفع انسداد در بینی می رسد ، غضروف هایی که بر سر راه مسیر تنفسی وجود دارند بریده شده و یا از لحاظ موقعیت قرارگیری تغییر داده می شوند ،پس از اینکه تمامی این مراحل انجام شد، نوبت به برگرداندن غشای مخاطی بر سر جای خود می شود .سپس برای محکم و ثابت نگه داشتن بینی بر روی آن از نوعی پلاستیک انعطاف پذیر و نرم استفاده می شود . در نهایت پزشک برش را بخیه می زند . پس از روند عمل شخص به اتاق ریکاوری منتقل می شود.مدت زمان این جراحی بین یک ساعت و نیم تا دو ساعت به طول می انجامد.
در صورت عدم درمان انحراف بینی ، چه عوارضی به وجود خواهد آمد ؟
از شایع ترین مشکلاتی که در صورت عدم درمان انحراف بینی ، احتمال دارد فرد با آن ها مواجه گردد ، مسدودیت یک یا هر دو حفره بینی می باشد. موارد زیر از دیگر مشکلات ناشی از عدم درمان انحراف بینی می باشند :
- فرد با مشکلات تنفسی در حین خواب روبرو خواهد بود.
- دچار سینوزیت مزمن خواهد شد.
- با اختلالات خواب مواجه می شود.
- خونریزی شدید بینی خواهد داشت.
- در ناحیه صورت احساس درد خواهد کرد.
- با خشکی دهان روبرو خواهد شد.
- احساس فشار یا احتقان در مجاری بینی خود خواهد داشت.
ریکاوری بعد از عمل
- اگر طی جراحی انحراف بینی تغییری در شکل استخوان ها داده نشده باشد ، احتمال اینکه کبودی بر روی بینی و یا زیر چشم ها وجود داشته باشد بسیار کم است؛ در صورت وجود می توانید کمپرس سرد را در حوله بپیچید و استفاده کنید.
- به مدت حدود سه روز میزان درد متوسطی را متحمل خواهید شد که با قرص های مسکن قابل کنترل خواهد بود.
- به مدت 24 ساعت خونریزی امکان پذیر است که رفته رفته کاملا قطع خواهد شد. برای کاهش آن سر خود را پایین نیاندازید و فعالیت های سنگین انجام ندهید.
- چند روز اول به دلیل وجود اسپلینت در بینی تنفس برایتان مشکل خواهد بود ، اینکار را با دهان انجام دهید به هیچ وجه نباید از راه بینی نفس بکشید.
تفاوت جراحی انحراف بینی با عمل زیبایی بینی
جراحی انحراف بینی (سپتوپلاستی) و عمل زیبایی بینی (رینوپلاستی) هر دو روی ساختار بینی انجام می‌شوند اما اهداف، روش‌ها و نتایج آن‌ها متفاوت است. در جدول زیر، تفاوت‌های اصلی این دو نوع جراحی را به‌صورت خلاصه بررسی می‌کنیم:
| ویژگی‌ها | جراحی انحراف بینی (سپتوپلاستی) | عمل زیبایی بینی (رینوپلاستی) |
| هدف اصلی | بهبود عملکرد تنفسی و اصلاح تیغه بینی | بهبود ظاهر بینی و ایجاد تناسب با چهره |
| تمرکز جراحی | داخل بینی و تیغه میانی (سپتوم) | شکل بیرونی بینی مانند نوک، قوس و سوراخ‌ها |
| انگیزه بیمار | درمان مشکلات تنفسی یا سینوزیت‌های مکرر | رفع نارضایتی از فرم ظاهری بینی |
| اثرات ظاهری | تغییری در ظاهر بینی ایجاد نمی‌شود | تغییرات ظاهری واضح در فرم و اندازه بینی |
| نیاز به عکس‌برداری خاص | گاهی CT اسکن یا اندوسکوپی بینی | عکس‌های استاندارد چهره کافی است |
| بیمه درمانی | در برخی موارد تحت پوشش بیمه قرار میگیرد | تحت پوشش بیمه نیست (جراحی زیبایی محسوب می‌شود) |
| زمان بهبودی اولیه | ۱ تا ۲ هفته | ۲ تا ۳ هفته (گاهی بیشتر برای کاهش تورم کامل) |
| احتمال ترکیب با یکدیگر | بله، در صورت نیاز می‌توان دو جراحی را همزمان انجام داد | بله، با سپتوپلاستی ترکیب می‌شود تا هم ظاهر و هم تنفس بهبود یابد |
عمل جراحی انحراف بینی و زیبایی همزمان
همانطور که گفتیم جراحی انحراف بینی ، نوعی جراحی درمانی بینی محسوب می شود ؛ لذا افرادی که با انحراف بینی مواجه هستند و شدت انحراف بینی آن ها به حدی است که سبب کجی ظاهری بینی شان شده است جهت اصلاح کجی بینی خود باید جراحی زیبایی بینی یا رینوپلاستی انجام دهند. امکان عمل انحراف بینی و زیبایی به طور همزمان وجود دارد ، از این رو این دسته از افراد می توانند جراحی درمان انحراف بینی را همراه با جراحی زیبایی بینی انجام دهند به این جراحی در اصطلاح سپتورینوپلاستی ، اطلاق می گردد.
مراقبت های قبل و بعد از جراحی انحراف بینی
جراحی انحراف بینی مانند هر عمل دیگری نیاز به مراقبت‌های خاصی قبل و بعد از جراحی دارد تا نتیجه بهتر، عوارض کمتر و روند بهبودی سریع‌تری حاصل شود. رعایت این نکات به کاهش تورم، درد و جلوگیری از عفونت کمک می‌کند و احتمال بازگشت انحراف یا بروز مشکلات ثانویه را کمتر می‌کند.
مراقبت‌های قبل از جراحی انحراف بینی
قبل از عمل، آماده‌سازی مناسب بدن و رعایت توصیه‌های پزشکی باعث کاهش خطرات حین عمل و تسریع روند بهبودی می‌شود. در ادامه چند نکته مهم را می‌خوانید:
- دست کم یک هفته پیش از عمل باید داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن یا مکمل‌هایی مثل ویتامین E را با نظر پزشک قطع کنید تا خطر خونریزی کاهش یابد.
- آزمایش خون، نوار قلب یا عکس برداری از بینی برای ارزیابی شرایط جسمی پیش از عمل ضروری است.
- حداقل ۲ هفته قبل از جراحی نباید سیگار بکشید یا مشروبات الکلی مصرف کنید؛ چون روند ترمیم را مختل می‌کنند.
- شب قبل از جراحی باید غذای سبک بخورید و از ۸ ساعت پیش از عمل، هیچ خوراکی یا نوشیدنی مصرف نکنید.
- به‌دلیل استفاده از بیهوشی عمومی، نیاز است فردی همراه شما باشد تا بعد از عمل به خانه بازگردید و تا مدتی از شما مراقبت کند.
مراقبت‌های بعد از جراحی انحراف بینی
پس از جراحی، بینی شما نیاز به زمان برای ترمیم دارد و باید از بروز عفونت، خونریزی یا آسیب جلوگیری شود. رعایت موارد زیر به بهبودی کامل کمک می‌کند:
- مصرف منظم آنتی‌بیوتیک، مسکن و شست‌وشوی بینی با سرم نمکی برای کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت بسیار ضروری است.
- پرهیز از فین کردن، خم شدن و بلند کردن اجسام سنگین، این حرکات باعث افزایش فشار داخل بینی و احتمال خونریزی یا جابه‌جایی تیغه بینی می‌شوند.
- استفاده از چند بالش و خوابیدن به پشت، به کاهش تورم و جلوگیری از تجمع مایعات کمک می‌کند.
- پرهیز از قرار گرفتن در معرض گرما یا نور مستقیم خورشید، گرما می‌تواند تورم و التهاب بینی را بیشتر کند و در بهبودی اختلال ایجاد کند.
- مراجعه منظم برای ویزیت‌های بعد از عمل، پزشک با بررسی وضعیت بینی، پانسمان‌ها یا اسپلینت داخلی را در زمان مناسب خارج کرده و از روند درست ترمیم مطمئن می‌شود.
سوالات متداول
یکی از جملاتی که در حوزه عمل بینی ، به وفور به گوش می خورد ” عمل بینی و جراحی انحراف بینی با لیزر ” می باشد. در این رابطه باید خاطر نشان کرد که به هیچ عنوان نمی توان عمل جراحی بینی را به کمک تکنولوژی لیزر ، انجام داد. بنابراین تمام صحبت ها و مطالبی که در این باب مشاهده می نمایید یا می شنوید ، صرفا تبلیغاتی است که به هیچ وجه جنبه علمی ندارند.
با دقت به این امر که روند سپتوپلاستی با استفاده از روش بیهوشی عمومی انجام میگیرد. بنابراین شخص در حین عمل هیچگونه دردی را حس نخواهد کرد. اما بعد از روند عمل و از بین رفتن تاثیرات بیهوشی امکان دارد فرد با کمی درد مواجه شود که با استفاده از داروهای مسکن که توسط بهترین دکتر تهران تجویز شده است می توان درد را تحمل کرد.