عمل جراحی شکاف لب و کام و مراقبت‌های بعد از آن به بهبود عملکرد و ظاهر بیمار کمک می‌کند و این فرایند روش اصلی درمان این بیماری است. شکاف لب و کام یکی از ناهنجاری‌های مادرزادی است که نیاز به درمان‌های چند جانبه دارد. در ادامه روش های درمان شکاف لب و کام توضیح داده شده است.
بیشتر بخوانید: هزینه جراحی شکاف لب و کام
انواع روش های درمان شکاف لب و کام
اهداف اصلی درمان شکاف لب و کام در نوزادان شامل بهبود توانایی خوردن، صحبت کردن، شنیدن به طور طبیعی و دستیابی به ظاهری بهتر برای صورت است. روش های درمان شکاف لب و کام نیاز به تیمی از متخصصان مختلف دارد که شامل:
- جراحان متخصص ترمیم شکاف لب یا کام (جراحان پلاستیک و زیبایی یا گوش و حلق و بینی)
- متخصص گوش، حلق و بینی
- پزشک متخصص اطفال
- دندانپزشک اطفال
- متخصص ارتودنسی
- پرستاران
- کارشناس شنوایی سنجی
- گفتار درمان
- مشاور ژنتیک
- مددکار اجتماعی
- روانشناس
روند درمان
درمان شامل جراحی‌های مختلف و روش‌های درمانی برای بهبود عوارض مرتبط با شکاف لب و کام است. تعداد جلسات جراحی بستگی به شرایط خاص هر کودک دارد. پس از ترمیم اولیه، پزشک ممکن است جراحی‌های بیشتری را برای بهبود گفتار و ظاهر لب و بینی توصیه کند. سن مناسب برای جراحی شکاف کام و لب، این جراحی‌ها به ترتیب زمانی زیر انجام می‌شوند:
ترمیم شکاف لب در ۳ تا ۶ ماهگی نوزاد انجام می‌شود.
ترمیم شکاف کام تا سن ۱۲ ماهگی نوزاد یا زودتر انجام می‌شود. در صورت امکان، جراحی‌های بعدی در بازه زمانی ۲ سالگی تا اواخر سال‌های نوجوانی صورت می‌گیرد.
جراحی‌ها
جراحی لب شکری در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود تا کودک در هنگام جراحی درد را حس نکند. روش‌های مختلف جراحی شامل موارد زیر است:
ترمیم شکاف لب
جراح برش‌هایی در دو طرف شکاف ایجاد می‌کند تا فلپ‌های پوستی ساخته و آنها را به هم بخیه بزند. این جراحی بهبود ظاهر، ساختار و عملکرد لب را هدف دارد و ترمیم اولیه بینی نیز همزمان با آن انجام می‌شود.
ترمیم شکاف کام
بسته به شرایط کودک، روش‌های مختلفی برای بستن و بازسازی سقف دهان (کام سخت و نرم) استفاده می‌شود. جراح در عمل جراحی شکاف لب و کام برش‌هایی در دو طرف شکاف ایجاد می‌کند تا بافت و عضلات را جابه‌جا کرده و با بخیه متصل کند.
جراحی لوله گوش
برای کودکانی که با مشکل شکاف کام دست و پنجه نرم می‌کنند، لوله‌های گوش قرار داده می‌شوند تا خطر تجمع مزمن مایع گوش و کاهش شنوایی کاهش یابد. این جراحی شامل قرار دادن لوله‌های کوچک در لاله گوش برای جلوگیری از تجمع مایع است.
بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از عمل شکاف لب و کام
جراحی‌های زیبایی اضافی
برای بهبود ظاهر دهان، لب و بینی ممکن است نیاز به جراحی‌های زیبایی اضافی باشد.
درمان‌های تکمیلی
پزشک متخصص کودکان ممکن است علاوه بر جراحی، درمان‌های زیر را نیز برای رفع عوارض ناشی از شکاف لب و کام توصیه کند:
- استفاده از شیشه‌های شیر مخصوص برای تغذیه نوزاد
- گفتار درمانی برای اصلاح مشکلات گفتاری
- تنظیمات ارتودنسی دندان توسط دندانپزشک کودکان
- نظارت و درمان مداوم عفونت گوش توسط متخصص گوش و حلق و بینی
- استفاده از سمعک یا وسایل کمکی برای کودک کم‌شنوا
- جلسات مشاوره با روانشناس برای کمک به کودک در مقابله با فشارهای ناشی از اقدامات پزشکی مکرر و سایر نگرانی‌ها
نتیجه گیری
با یک برنامه درمانی دقیق و تیمی از متخصصان و روش های درمان شکاف لب و کام، کودکان مبتلا به شکاف لب و کام می‌توانند به بهبود قابل توجهی در توانایی‌های تغذیه، گفتار و شنوایی دست یابند و به ظاهری طبیعی‌تر برسند. حمایت مداوم و جامع از این کودکان و خانواده‌های آنها کلید موفقیت در مدیریت این ناهنجاری‌ها و بهبود کیفیت زندگی است.
سوالات متداول
ترمیم شکاف لب بین 3 تا 6 ماهگی و ترمیم شکاف کام بین 9 تا 18 ماهگی انجام می‌شود. زمان بندی دقیق جراحی‌ها بسته به شرایط و سلامت عمومی کودک تعیین می‌شود.
بله، جراحی‌های تکمیلی ممکن است برای بهبود گفتار، ظاهر و عملکرد لب و بینی در سنین بالاتر و حتی تا اواخر نوجوانی لازم باشد.
بله، بسیاری از کودکان پس از جراحی نیاز به گفتار درمانی دارند تا مشکلات تلفظ و گفتاری را که ممکن است ناشی از شکاف کام باشد، بهبود بخشند.
بله، کودکان با شکاف کام ممکن است دچار مشکلات شنوایی شوند. به همین دلیل، نظارت منظم و ارزیابی شنوایی توسط متخصصان گوش و حلق و بینی ضروری است.
