درمان ناهنجاری های مادرزادی جمجمه چگونه است؟

درمان ناهنجاری های مادرزادی جمجمه باید خیلی سریع  شروع شود چراکه اگر درمان ناهنجاری های مادرزادی جمجمه صورت نگیرد، فشرده سازی مغز رخ می دهد و در نتیجه، ممکن است عقب ماندگی ذهنی حرکتی ایجاد شود.انحنا و تغییر شکل جمجمه می تواند در رحم یا پس از تولدبه وجود بیاید. این اختلال معمولا در دوقلوها به وجود می آید و اگر پیوند زودهنگام استخوان های سر اتفاق بیفتد، ممکن است تغییر شکل و انحنا ایجاد شود; پس از تغییر شکل، فشرده سازی در مغز آغاز می شود که میتواند منجر به معلولیت کودک گردد اما تشخیص قطعی  پس از تولد واضح تر و آسان تر خواهد بود. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی توصیه می شود که پزشک از بدو تولد کودک شما را تحت بررسی قرار دهد و مرتباً وضعیتش را پیگیری کند.

انواع روش های درمان ناهنجاری های مادرزادی جمجمه

درمان ناهنجاری های مادرزادی جمجمه بسته به علت و شدت اختلال می تواند متفاوت باشد. چند روش درمانی متداول عبارتند از:

• تغییرات وضعیتی در نوزادان: بدشکلی های خفیف مانند پلاژیوسفالی در نوزادان معمولاً با تغییرات وضعیتی قابل اصلاح است. تغییر وضعیت دراز کشیدن نوزاد، چرخاندن سر او به جهات مختلف و انجام تمرینات توصیه شده می تواند بدشکلی را بهبود بخشد.
• دستگاه های شکل دهنده جمجمه: برای درمان ناهنجاری های مادرزادی جمجمه می توان از دستگاه های مخصوص شکل دهی جمجمه استفاده کرد. این دستگاه ها برای کمک به جمجمه سر نوزاد برای رشد مناسب طراحی شده اند. این دستگاه ها را می توان پس از ارزیابی توسط پزشک یا متخصص جراح تجویز کرد.
• جراحی سر: در برخی موارد، تغییر شکل ممکن است نیاز به مداخله جراحی داشته باشد. به خصوص در مواردی مانند کرانیوسینوستوزیس، می توان برای گسستن جوش خوردن های زودهنگام استخوان و تغییر شکل جمجمه، عمل های جراحی انجام داد. این اعمال معمولا توسط جراح اطفال یا جراح مغز و اعصاب انجام می شود.
• درمان علت زمینه ای: تغییر شکل جمجمه گاهی اوقات می تواند علت زمینه ای داشته باشد. به عنوان مثال، بیماری مانند هیدروسفالی می تواند بر رشد جمجمه تأثیر بگذارد. در این مورد، درمان هیدروسفالی ممکن است شامل کاهش تجمع مایع در مغز باشد.

توجه فرمایید که روش درمان ناهنجاری های مادرزادی جمجمه بسته به وضعیت فردی و تشخیص تعیین می شود. بنابراین، مهم است که با یک متخصص مشورت کنید و وضعیت خود را ارزیابی کنید. پزشک مناسب ترین گزینه درمانی را برای شما توصیه خواهد کرد.

آیا می توان ناهنجاری های مادرزادی جمجمه را در نوزادان درمان کرد؟

به کمک متدهای درمانی پیشرفته امروزی، احتمال بهبودی نوزادان با ناهنجاری های مادرزادی جمجمه بسیار بالا است. البته در اکثر موارد جای هیچگونه نگرانی نیست چراکه اکثر ناهنجاری ها تا زمانی که کودک یک ساله شود، خود به خود اصلاح می شود در غیر این صورت تغییر شکل مداوم را می توان با جراحی ترمیمی بین 12 تا 18 ماهگی اصلاح کرد، اما موارد بسیار کمی هستند که به این جراحی نیاز دارند.

جراحی ناهنجاری مادرزادی جمجمه

ناهنجاری های مادرزادی جمجمه معمولاً به دلیل بسته شدن زودرس صفحات رشد (معروف به فونتانل) ایجاد می شود که به این حالت کرانیوسینوستوز می گویند. نقایص جمجمه در کرانیوسینوستوز بسته به اینکه کدام صفحه رشد زود بسته می شود متفاوت است.

تشخیص کرانیوسینوستوز بیشتر با معاینه بالینی پزشک اطفال و توموگرافی کامپیوتری انجام می شود. به طور متوسط ​​1 مورد بین 1000 تا 3000 تولد دیده می شود و احتمال بروز آن در مردان بیشتر است. اگرچه علت دقیق بروز این ناهنجاری مشخص نیست، اما ژنتیک  در بروز آن تأثیر دارد.

بیماران مبتلا به کرانیوسینوستوزیس جمجمه با توجه به وجود یا عدم وجود سایر ناهنجاری های مادرزادی به دو گروه سندرمی و غیر سندرمی تقسیم می شوند و اکثریت قریب به اتفاق (80-90٪) کرانیوسینوستوزها سندرمی نیستند.

برای انجام درمان کرانیوسینوستوزیس با عمل جراحی، پوست سر از یک گوش به گوش دیگر بریده می‌شود تا استخوان‌های جمجمه نمایان شود، تمام یا بخشی از استخوان‌های جمجمه برداشته می‌شود و سپس جمجمه با استفاده از روش های مختلف تغییر شکل داده شده و در جای خود قرار می گیرد.

بهترین نتایج از عمل انجام شده زمانی حاصل می شود که نوزاد در رنج سنی 12 تا 18 ماهگی باشد. با این حال، در نوزادان بزرگتر نیز شکل دادن موفقیت آمیز جمجمه را می توان بواسطه جراحی به انجام رساند.

بهترین سن برای درمان ناهنجاری های جمجمه چه زمانی است؟

درمان بدشکلی جمجمه به صورت غیر تهاجمی مثل درمان به واسطه دستگاه های شکل دهنده جمجمه برای دستیابی به نتیجه  نیاز به انجام شدن در بازه زمانی رشد فعال جمجمه دارد و 4 تا 7 ماهگی سن ایده آل برای شروع این نوع از درمان است.

با افزایش سن کودک، در اصلاح اختلالات مادرزادی جمجمه به روش های غیر تهاجمی بهبود کمتری حاصل می شود و نهایتا تا 14 ماهگی قابل انجام است و بعد از 14 ماهگی دریچه های فرصت بسته می شود و در صورت نیاز به درمان، تنها گزینه جراحی است.

آیا اختلالات مادرزادی جمجمه به طور کامل اصلاح می شود؟

امروزه پیشرفت های قابل توجهی در درمان ناهنجاری های جمجمه حاصل شده است و حتی در موارد پیچیده تر، یک رویکرد تیمی متشکل از متخصص جراح مغز و اعصاب کودکان و جراح جمجمه و صورت می تواند نتایج مثبتی را به ارمغان آورد. البته همانطور که قبلا نیز اشاره شد درمان این ناهنجاری ها در اکثر موارد بدون نیاز به جراحی و فقط به مدد تشخیص به هنگام و استفاده از روش های غیر تهاجمی در محدوده طلایی مدت زمان رشد جمجمه قابل انجام است.